Product SiteDocumentation Site

5.4. Thao tác các gói với dpkg

dpkg là lệnh cơ sở để xử lý các gói Debian trên hệ thống. Nếu bạn có gói .deb, dpkg cho phép cài đặt hoặc phân tích nội dung của gói đó. Nhưng chương trình này chỉ là có một cái nhìn 1 phần của vũ trụ Debian: nó biết những gì được cài đặt trên hệ thống, và bất cứ điều gì nó được đưa ra trên dòng lệnh, nhưng không biết gì về các gói có sẵn khác (ở trên các máy chủ). Như vậy, nó sẽ báo lỗi nếu một sự phụ thuộc không được đáp ứng. Các công cụ như apt, trái lại, sẽ tạo ra một danh sách các phụ thuộc để cài đặt mọi thứ như là tự động có thể.

5.4.1. Cài đặt Gói

dpkg là công cụ cài đặt gói Debian đã có sẵn (vì nó không tải bất cứ thứ gì). Để thực hiện việc này, chúng ta sử dụng tùy chọn -i hoặc --install.

Ví dụ 5.2. Cài đặt một gói với dpkg

# dpkg -i man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb
(Reading database ... 110431 files and directories currently installed.)
Preparing to unpack man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb ...
Unpacking man-db (2.7.6.1-2) over (2.7.6.1-1) ...
Setting up man-db (2.7.6.1-2) ...
Updating database of manual pages ...
Processing triggers for mime-support (3.60) ...
Chúng ta có thể thấy các bước khác nhau được thực hiện bởi dpkg; Chúng ta biết, do đó, tại những điểm bất kỳ lỗi có thể đã xảy ra. Việc cài đặt cũng có thể được thực hiện trong hai giai đoạn: đầu tiên giải nén, sau đó cấu hình. apt-get tận dụng điều này, hạn chế số lượng cuộc gọi đến dpkg (vì mỗi cuộc gọi tốn kém, do tải cơ sở dữ liệu trong bộ nhớ , đặc biệt là danh sách các tập tin đã được cài đặt).

Ví dụ 5.3. Giải nén và cấu hình riêng rẽ

# dpkg --unpack man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb
(Reading database ... 110431 files and directories currently installed.)
Preparing to unpack man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb ...
Unpacking man-db (2.7.6.1-2) over (2.7.6.1-2) ...
Processing triggers for mime-support (3.60) ...
# dpkg --configure man-db
Setting up man-db (2.7.6.1-2) ...
Updating database of manual pages ...
Đôi khi dpkg sẽ không cài đặt gói và trả về lỗi; Nếu người dùng cho nó để bỏ qua điều này, nó sẽ chỉ phát hành một cảnh báo; Vì lý do này mà chúng ta có các tùy chọn --force-* khác nhau. Lệnh dpkg --force-help là tài liệu đầy đủ các tùy chọn này. Lỗi thường gặp nhất, mà bạn sẽ gặp phải sớm hay muộn, là một va chạm tập tin. Khi một gói chứa một tập tin đã được cài đặt bởi một gói khác, dpkg sẽ từ chối cài đặt nó. Sau đó các thông báo sau sẽ xuất hiện:
Unpacking libgdm (from .../libgdm_3.8.3-2_amd64.deb) ...
dpkg: error processing /var/cache/apt/archives/libgdm_3.8.3-2_amd64.deb (--unpack):
 trying to overwrite '/usr/bin/gdmflexiserver', which is also in package gdm3 3.4.1-9
Trong trường hợp này, nếu bạn nghĩ rằng thay thế tệp này không phải ảnh hướng tới tính ổn định của hệ thống (thường là trường hợp này), bạn có thể sử dụng tùy chọn --force-overwrite, để cho dpkg biết để bỏ qua lỗi này và ghi đè lên tệp.
Mặc dù có nhiều tùy chọn --force-*, chỉ có --force-overwrite được sử dụng thường xuyên. Các lựa chọn này chỉ tồn tại trong những trường hợp đặc biệt, và tốt hơn là không dùng chúng càng nhiều càng tốt để tôn trọng các quy tắc áp đặt bởi cơ chế đóng gói. Đừng quên, những quy tắc này đảm bảo tính nhất quán và sự ổn định của hệ thống.

5.4.2. Xóa Gói

Gọi dpkgvới tùy chọn -r hay --remove , theo sau là tên của một gói, để loại bỏ gói đó. Tuy nhiên, việc xóa này không hoàn chỉnh: tất cả các tệp cấu hình, tập lệnh người quản trị, tệp nhật ký (nhật ký hệ thống) và dữ liệu người dùng khác được gói gọn trong gói. Bằng cách đó, vô hiệu hóa chương trình có thể thực hiện dễ dàng bằng cách gỡ cài đặt và vẫn có thể nhanh chóng cài đặt lại nó với cùng cấu hình. Để loại bỏ hoàn toàn mọi thứ liên quan đến một gói, hãy sử dụng tùy chọn -P hoặc --purge, sau đó là tên gói.

Ví dụ 5.4. Xoá và tẩy gói debian-cd

# dpkg -r debian-cd
(Reading database ... 112188 files and directories currently installed.)
Removing debian-cd (3.1.20) ...
# dpkg -P debian-cd
(Reading database ... 111613 files and directories currently installed.)
Purging configuration files for debian-cd (3.1.20) ...

5.4.3. Truy vấn cơ sở dữ liệu của dpkg và kiểm tra các tệp .deb

Trước khi kết thúc phần này, chúng ta sẽ nghiên cứu các tùy chọn dpkg để truy vấn cơ sở dữ liệu nội bộ để có được thông tin. Trước tiên các tùy chọn dài và sau đó các tùy chọn ngắn tương ứng (điều đó rõ ràng sẽ có cùng một đối số) chúng ta trích dẫn --listfiles package(hoặc -L), liệt kê các tệp đã được cài đặt bởi gói này; --search file (hoặc -S), tìm gói (các) gói có chứa tệp này; --status package (hoặc -s), hiển thị trạng thái của một gói được cài đặt; --list (hoặc -l), liệt kê tất cả các gói được biết đối với hệ thống và trạng thái cài đặt của chúng; --content file.deb (hoặc -c), liệt kê các tệp trong gói Debian đó; --info file.deb (hoặc -I), hiển thị tiêu đề của gói Debian này.

Ví dụ 5.5. Các truy vấn khác nhau với dpkg

$ dpkg -L base-passwd
/.
/usr
/usr/sbin
/usr/sbin/update-passwd
/usr/share
/usr/share/base-passwd
/usr/share/base-passwd/group.master
/usr/share/base-passwd/passwd.master
/usr/share/doc
/usr/share/doc/base-passwd
/usr/share/doc/base-passwd/README
/usr/share/doc/base-passwd/changelog.gz
/usr/share/doc/base-passwd/copyright
/usr/share/doc/base-passwd/users-and-groups.html
/usr/share/doc/base-passwd/users-and-groups.txt.gz
/usr/share/doc-base
/usr/share/doc-base/users-and-groups
/usr/share/lintian
/usr/share/lintian/overrides
/usr/share/lintian/overrides/base-passwd
/usr/share/man
/usr/share/man/de
/usr/share/man/de/man8
/usr/share/man/de/man8/update-passwd.8.gz
/usr/share/man/es
/usr/share/man/es/man8
/usr/share/man/es/man8/update-passwd.8.gz
/usr/share/man/fr
/usr/share/man/fr/man8
/usr/share/man/fr/man8/update-passwd.8.gz
/usr/share/man/ja
/usr/share/man/ja/man8
/usr/share/man/ja/man8/update-passwd.8.gz
/usr/share/man/man8
/usr/share/man/man8/update-passwd.8.gz
/usr/share/man/pl
/usr/share/man/pl/man8
/usr/share/man/pl/man8/update-passwd.8.gz
/usr/share/man/ru
/usr/share/man/ru/man8
/usr/share/man/ru/man8/update-passwd.8.gz
$ dpkg -S /bin/date
coreutils: /bin/date
$ dpkg -s coreutils
Package: coreutils
Essential: yes
Status: install ok installed
Priority: required
Section: utils
Installed-Size: 15103
Maintainer: Michael Stone <mstone@debian.org>
Architecture: amd64
Multi-Arch: foreign
Version: 8.26-3
Replaces: mktemp, realpath, timeout
Pre-Depends: libacl1 (>= 2.2.51-8), libattr1 (>= 1:2.4.46-8), libc6 (>= 2.17), libselinux1 (>= 2.1.13)
Conflicts: timeout
Description: GNU core utilities
 This package contains the basic file, shell and text manipulation
 utilities which are expected to exist on every operating system.
 .
 Specifically, this package includes:
 arch base64 basename cat chcon chgrp chmod chown chroot cksum comm cp
 csplit cut date dd df dir dircolors dirname du echo env expand expr
 factor false flock fmt fold groups head hostid id install join link ln
 logname ls md5sum mkdir mkfifo mknod mktemp mv nice nl nohup nproc numfmt
 od paste pathchk pinky pr printenv printf ptx pwd readlink realpath rm
 rmdir runcon sha*sum seq shred sleep sort split stat stty sum sync tac
 tail tee test timeout touch tr true truncate tsort tty uname unexpand
 uniq unlink users vdir wc who whoami yes
Homepage: http://gnu.org/software/coreutils
$ dpkg -l 'b*'
Desired=Unknown/Install/Remove/Purge/Hold
| Status=Not/Inst/Conf-files/Unpacked/halF-conf/Half-inst/trig-aWait/Trig-pend
|/ Err?=(none)/Reinst-required (Status,Err: uppercase=bad)
||/ Name                 Version         Architecture    Description
+++-====================-===============-===============-=============================================
un  backupninja          <none>          <none>          (no description available)
un  backuppc             <none>          <none>          (no description available)
un  baekmuk-ttf          <none>          <none>          (no description available)
un  base                 <none>          <none>          (no description available)
un  base-config          <none>          <none>          (no description available)
ii  base-files           9.9+deb9u1      amd64           Debian base system miscellaneous files
ii  base-passwd          3.5.43          amd64           Debian base system master password and group 
ii  bash                 4.4-5           amd64           GNU Bourne Again SHell
[...]
$ dpkg -c /var/cache/apt/archives/gnupg_2.1.18-8~deb9u1_amd64.deb
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./usr/
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/
-rwxr-xr-x root/root    996648 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpg
-rwxr-xr-x root/root      3444 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpg-zip
-rwxr-xr-x root/root    161192 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpgconf
-rwxr-xr-x root/root     26696 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpgparsemail
-rwxr-xr-x root/root     76112 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpgsplit
-rwxr-xr-x root/root    158344 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/kbxutil
-rwxr-xr-x root/root      1081 2014-06-25 16:17 ./usr/bin/lspgpot
-rwxr-xr-x root/root      2194 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/migrate-pubring-from-classic-gpg
-rwxr-xr-x root/root     14328 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/watchgnupg
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./usr/sbin/
-rwxr-xr-x root/root      3078 2017-09-18 20:41 ./usr/sbin/addgnupghome
-rwxr-xr-x root/root      2219 2017-09-18 20:41 ./usr/sbin/applygnupgdefaults
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./usr/share/
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./usr/share/doc/
drwxr-xr-x root/root         0 2017-09-18 20:41 ./usr/share/doc/gnupg/
-rw-r--r-- root/root     18964 2017-01-23 18:39 ./usr/share/doc/gnupg/DETAILS.gz
[...]
$ dpkg -I /var/cache/apt/archives/gnupg_2.1.18-8~deb9u1_amd64.deb
 new debian package, version 2.0.
 size 1124042 bytes: control archive=2221 bytes.
    1388 bytes,    24 lines      control              
    2764 bytes,    43 lines      md5sums              
 Package: gnupg
 Source: gnupg2
 Version: 2.1.18-8~deb9u1
 Architecture: amd64
 Maintainer: Debian GnuPG Maintainers <pkg-gnupg-maint@lists.alioth.debian.org>
 Installed-Size: 2088
 Depends: gnupg-agent (= 2.1.18-8~deb9u1), libassuan0 (>= 2.0.1), libbz2-1.0, libc6 (>= 2.15), libgcrypt20 (>= 1.7.0), libgpg-error0 (>= 1.14), libksba8 (>= 1.3.4), libreadline7 (>= 6.0), libsqlite3-0 (>= 3.7.15), zlib1g (>= 1:1.1.4)
 Recommends: dirmngr (= 2.1.18-8~deb9u1), gnupg-l10n (= 2.1.18-8~deb9u1)
 Suggests: parcimonie, xloadimage
 Breaks: debsig-verify (<< 0.15), dirmngr (<< 2.1.18-8~deb9u1), gnupg2 (<< 2.1.11-7+exp1), libgnupg-interface-perl (<< 0.52-3), libgnupg-perl (<= 0.19-1), libmail-gnupg-perl (<= 0.22-1), monkeysphere (<< 0.38~), php-crypt-gpg (<= 1.4.1-1), python-apt (<= 1.1.0~beta4), python-gnupg (<< 0.3.8-3), python3-apt (<= 1.1.0~beta4)
 Replaces: gnupg2 (<< 2.1.11-7+exp1)
 Provides: gpg
 Section: utils
 Priority: optional
 Multi-Arch: foreign
 Homepage: https://www.gnupg.org/
 Description: GNU privacy guard - a free PGP replacement
  GnuPG is GNU's tool for secure communication and data storage.
  It can be used to encrypt data and to create digital signatures.
  It includes an advanced key management facility and is compliant
  with the proposed OpenPGP Internet standard as described in RFC4880.
[...]

5.4.4. Tệp log của dpkg

dpkg giữ bản ghi chú của tất cả hành động của nó trong /var/log/dpkg.log. Nhật ký này cực kỳ chi tiết, vì nó mô tả chi tiết từng giai đoạn thông qua đó các gói được xử lý bởi dpkg. Ngoài việc cung cấp một cách để theo dõi hành vi của dpkg, nó giúp đỡ, trên tất cả, để giữ lịch sử của sự phát triển của hệ thống: người ta có thể tìm thấy thời điểm chính xác khi mỗi gói đã được cài đặt hoặc cập nhật, và thông tin này có thể cực kỳ hữu ích trong sự hiểu biết một sự thay đổi gần đây. Ngoài ra, tất cả các phiên bản được ghi lại, bạn có thể kiểm tra chéo thông tin với changelog.Debian.gz cho các gói đang được hỏi hoặc thậm chí với các báo cáo lỗi trực tuyến.

5.4.5. Hỗ trợ Multi-Arch

Tất cả các gói Debian có một trường Architecture trong tệp contol của chúng. Trường này có thể chứa cả “all” (đối với các gói có kiến trúc độc lập) hoặc tên của kiến trúc mà nó cung cấp (như “amd64”, “armhf”,...). Trong trường hợp thứ hai, mặc định, dpkg sẽ chỉ chấp nhận cài đặt gói nếu kiến trúc của nó khớp với kiến trúc của máy chủ lưu trữ như trả về bởi dpkg --print-architecture.
Hạn chế này đảm bảo rằng người dùng không cài đặt các chương trình nhị phân được biên dịch cho một kiến trúc không chính xác. Tất cả mọi thứ sẽ hoàn hảo ngoại trừ một số máy tính có thể chạy các chương trình nhị phân cho nhiều kiến trúc, hoặc tự nhiên (một hệ thống “amd64“ hệ thống có thể chạy tệp thực thi của “i386“ ) hoặc thông qua giả lập.

5.4.5.1. Kích hoạt Multi-Arch

Hỗ trợ mutil-arch của dpkg cho phép người dùng định nghĩa “foreign architectures” có thể được cài đặt trên hệ thống hiện tại. Điều này chỉ đơn giản được thực hiện với dpkg --add-architecture như trong ví dụ dưới đây. Và dpkg --remove-architecture tương ứng để bỏ hỗ trợ kiến trúc đó, nhưng chỉ có thể sử dụng khi không có gói nào đang chạy trên kiến trúc này.
# dpkg --print-architecture
amd64
# dpkg --print-foreign-architectures
# dpkg -i gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb
dpkg: error processing archive gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb (--install):
 package architecture (armhf) does not match system (amd64)
Errors were encountered while processing:
 gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb
# dpkg --add-architecture armhf
# dpkg --add-architecture armel
# dpkg --print-foreign-architectures
armhf
armel
# dpkg -i gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb
Selecting previously unselected package gcc-6-base:armhf.
(Reading database ... 112000 files and directories currently installed.)
Preparing to unpack gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb ...
Unpacking gcc-6-base:armhf (6.3.0-18) ...
Setting up gcc-6-base:armhf (6.3.0-18) ...
# dpkg --remove-architecture armhf
dpkg: error: cannot remove architecture 'armhf' currently in use by the database
# dpkg --remove-architecture armel
# dpkg --print-foreign-architectures
armhf

5.4.5.2. Thay đổi Liên quan đến Multi-Arch

To make multi-arch actually useful and usable, libraries had to be repackaged and moved to an architecture-specific directory so that multiple copies (targeting different architectures) can be installed alongside. Such updated packages contain the “Multi-Arch: same” header field to tell the packaging system that the various architectures of the package can be safely co-installed (and that those packages can only satisfy dependencies of packages of the same architecture). The most important libraries have been converted since the introduction of multi-arch in Debian Wheezy, but there are many libraries that will likely never be converted unless someone specifically requests it (through a bug report for example).
$ dpkg -s gcc-6-base
dpkg-query: error: --status needs a valid package name but 'gcc-6-base' is not: ambiguous package name 'gcc-6-base' with more than one installed instance

Use --help for help about querying packages.
$ dpkg -s gcc-6-base:amd64 gcc-6-base:armhf | grep ^Multi
Multi-Arch: same
Multi-Arch: same
$ dpkg -L libgcc1:amd64 |grep .so
/lib/x86_64-linux-gnu/libgcc_s.so.1
$ dpkg -S /usr/share/doc/gcc-6-base/copyright
gcc-6-base:amd64, gcc-6-base:armhf: /usr/share/doc/gcc-6-base/copyright
Cần lưu ý rằng các gói Multi-Arch: same phải có tên phù hợp với kiến trúc của chúng để được nhận dạng rõ ràng. Họ cũng có khả năng chia sẻ tập tin với các trường hợp khác của cùng một gói; dpkg đảm bảo rằng tất cả các gói giống hệt nhau từng bit từng bit một khi chúng được chia sẻ. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, tất cả các phiên bản kiến trúc của một gói phải có cùng một số phiên bản. Do đó chúng phải được nâng cấp cùng nhau.
Multi-Arch hỗ trợ cũng mang lại một số thách thức thú vị trong cách xử lý sự phụ thuộc. Phù hợp với sự phụ thuộc đòi hỏi phải có một gói được đánh dấu “Multi-Arch: foreign” hoặc một gói có kiến trúc phù hợp với một trong các gói tuyên bố sự phụ thuộc (trong quá trình phân giải phụ thuộc này, các gói độc lập với kiến trúc được giả định là có cùng kiến trúc so với máy chủ). Một phụ thuộc cũng có thể bị yếu để cho phép bất kỳ kiến trúc nào hoàn thành nó với cú pháp package:any, nhưng gói ngoại chỉ có thể thỏa mãn sự phụ thuộc đó nếu chúng được đánh dấu “Multi-Arch: allowed”.