.deb
دارید، این dpkg
است که اجازه نصب و بررسی محتویات داخل آن را میدهد. اما این برنامه دید نسبی از دنیای دبیان دارد: میداند چه چیزهایی روی سیستم نصب شده است و چه پارامترهای خط فرمانی را دریافت کرده است، اما چیزی راجع به سایر بستههای موجود نمیداند. بنابراین، اگر یک وابستگی فراهم نباشد، کل فرآیند شکست میخورد. از طرف دیگر، ابزاری مانند apt
فهرستی از وابستگیهای مورد نیاز جهت نصب برنامه را بدست آورده و به صورت خودکار اقدام به نصب آنها میکنند.
dpkg
، فراتر از همه، ابزار مورد نیاز جهت نصب یک بسته دبیان موجود میباشد (چرا که خود نمیتواند دانلود کند). برای اینکار، از گزینه -i
یا --install
آن استفاده میکنیم.
مثال 5.2. نصب یک بسته با استفاده از dpkg
#
dpkg -i man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb
(Reading database ... 110431 files and directories currently installed.) Preparing to unpack man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb ... Unpacking man-db (2.7.6.1-2) over (2.7.6.1-1) ... Setting up man-db (2.7.6.1-2) ... Updating database of manual pages ... Processing triggers for mime-support (3.60) ...
dpkg
رخ میدهند؛ با این وجود میدانیم، در هر نقطه ممکن است خطایی رخ دهد. فرآیند نصب طی دو مرحله صورت میپذیرد: ابتدا از حالت فشرده خارج کردن بسته، سپس پیکربندی آن. apt-get
این کارها را انجام میدهد، که منجر به کاهش فراخوانیها به dpkg
میگردد (چرا که هر فراخوانی بسیار هزینهبر است، با توجه به بارگیری پایگاهداده در حافظه اصلی، به خصوص فهرست فایلهای نصب شده).
مثال 5.3. از حالت فشرده خارج کردن و پیکربندی به صورت جداگانه
#
dpkg --unpack man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb
(Reading database ... 110431 files and directories currently installed.) Preparing to unpack man-db_2.7.6.1-2_amd64.deb ... Unpacking man-db (2.7.6.1-2) over (2.7.6.1-2) ... Processing triggers for mime-support (3.60) ... #
dpkg --configure man-db
Setting up man-db (2.7.6.1-2) ... Updating database of manual pages ...
dpkg
موفق به نصب یک بسته نمیشود و پیام خطایی باز میگرداند؛ اگر کاربر نخواهد این پیام را ببیند، تنها یک اخطار صادر میشود؛ به همین دلیل است که از نسخههای متفاوت گزینه --force-*
استفاده میکنیم. دستور dpkg --force-help
یا مستندات مربوط به آن، فهرستی از تمام گزینههای موجود را نمایش میدهد. متداولترین خطا، که دیر یا زود با آن مواجه خواهید شد، وجود فایل مورد نظر روی سیستم است. زمانی که بسته شامل فایلی است که از قبل توسط بسته دیگری نصب شده است، dpkg
از نصب آن خودداری میکند. آنگاه پیامهای زیر صادر میشوند:
Unpacking libgdm (from .../libgdm_3.8.3-2_amd64.deb) ...
dpkg: error processing /var/cache/apt/archives/libgdm_3.8.3-2_amd64.deb (--unpack):
trying to overwrite '/usr/bin/gdmflexiserver', which is also in package gdm3 3.4.1-9
--force-overwrite
استفاده کنید که به dpkg
میگوید فایل جدید را جایگزین قبلی کند و از این خطا جلوگیری نماید.
--force-*
وجود دارند، --force-overwrite
معمولا از بقیه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. این گزینهها برای حالتهای بسیار خاص موجود هستند و بهتر است تا جایی که میتوانیم از آنها استفاده نکنیم تا به قواعد استاندارد مکانیزم بستهبندی احترام بگذاریم. فراموش نکنید که، این قوانین منجر به پایداری و یکپارچکی سیستم شما میگردند.
dpkg
با گزینه -r
یا --remove
، به همراه نام بسته منجر به حذف آن میگردد. این حذف، اگرچه کامل نیست: تمام فایلهای پیکربندی، اسکریپتهای نگهداری، فایلهای لاگ (لاگهای سیستمی) و سایر دادههای سمت کاربر حفظ میشوند. به این دلیل که نصب مجدد برنامه در آینده با دشواری کمتری همراه باشد. برای حذف کامل هر آنچه با یک بسته نصب میگردد، از گزینه -P
یا --purge
استفاده کنید، به همراه نام بسته.
مثال 5.4. حذف و پاکسازی بسته debian-cd
#
dpkg -r debian-cd
(Reading database ... 112188 files and directories currently installed.) Removing debian-cd (3.1.20) ... #
dpkg -P debian-cd
(Reading database ... 111613 files and directories currently installed.) Purging configuration files for debian-cd (3.1.20) ...
dpkg
میپردازیم که برای کسب اطلاعات بیشتر از پایگاهداده داخلی آن به پرس و جو میپردازند. ابتدا نسخه بلند سپس کوتاه آورده میشود (هر دو به یک میزان پارامتر دریافت میکنند). --listfiles package
(یا -L
) فهرست فایلهای نصب شده توسط بسته را نمایش میدهد؛ --search file
(یا -S
) به جستجوی بسته(ها) میپردازد که شامل فایل مورد نظر هستند؛ --status package
(یا -s
) فایل سرآیند یک بسته نصب شده را نمایش میدهد؛ --list
(یا -l
) فهرست بستههای نصب شده روی سیستم و وضعیت هر یک را نمایش میدهد؛ --contents file.db
(یا -c
) فهرستی از فایلهای موجود در بسته را نمایش میدهد؛ --info file.db
(یا -I
) که فایل سرآیند این بسته دبیان را نمایش میدهد.
مثال 5.5. پرس و جوهای گوناگون با استفاده از dpkg
$
dpkg -L base-passwd
/. /usr /usr/sbin /usr/sbin/update-passwd /usr/share /usr/share/base-passwd /usr/share/base-passwd/group.master /usr/share/base-passwd/passwd.master /usr/share/doc /usr/share/doc/base-passwd /usr/share/doc/base-passwd/README /usr/share/doc/base-passwd/changelog.gz /usr/share/doc/base-passwd/copyright /usr/share/doc/base-passwd/users-and-groups.html /usr/share/doc/base-passwd/users-and-groups.txt.gz /usr/share/doc-base /usr/share/doc-base/users-and-groups /usr/share/lintian /usr/share/lintian/overrides /usr/share/lintian/overrides/base-passwd /usr/share/man /usr/share/man/de /usr/share/man/de/man8 /usr/share/man/de/man8/update-passwd.8.gz /usr/share/man/es /usr/share/man/es/man8 /usr/share/man/es/man8/update-passwd.8.gz /usr/share/man/fr /usr/share/man/fr/man8 /usr/share/man/fr/man8/update-passwd.8.gz /usr/share/man/ja /usr/share/man/ja/man8 /usr/share/man/ja/man8/update-passwd.8.gz /usr/share/man/man8 /usr/share/man/man8/update-passwd.8.gz /usr/share/man/pl /usr/share/man/pl/man8 /usr/share/man/pl/man8/update-passwd.8.gz /usr/share/man/ru /usr/share/man/ru/man8 /usr/share/man/ru/man8/update-passwd.8.gz $
dpkg -S /bin/date
coreutils: /bin/date $
dpkg -s coreutils
Package: coreutils Essential: yes Status: install ok installed Priority: required Section: utils Installed-Size: 15103 Maintainer: Michael Stone <mstone@debian.org> Architecture: amd64 Multi-Arch: foreign Version: 8.26-3 Replaces: mktemp, realpath, timeout Pre-Depends: libacl1 (>= 2.2.51-8), libattr1 (>= 1:2.4.46-8), libc6 (>= 2.17), libselinux1 (>= 2.1.13) Conflicts: timeout Description: GNU core utilities This package contains the basic file, shell and text manipulation utilities which are expected to exist on every operating system. . Specifically, this package includes: arch base64 basename cat chcon chgrp chmod chown chroot cksum comm cp csplit cut date dd df dir dircolors dirname du echo env expand expr factor false flock fmt fold groups head hostid id install join link ln logname ls md5sum mkdir mkfifo mknod mktemp mv nice nl nohup nproc numfmt od paste pathchk pinky pr printenv printf ptx pwd readlink realpath rm rmdir runcon sha*sum seq shred sleep sort split stat stty sum sync tac tail tee test timeout touch tr true truncate tsort tty uname unexpand uniq unlink users vdir wc who whoami yes Homepage: http://gnu.org/software/coreutils $
dpkg -l 'b*'
Desired=Unknown/Install/Remove/Purge/Hold | Status=Not/Inst/Conf-files/Unpacked/halF-conf/Half-inst/trig-aWait/Trig-pend |/ Err?=(none)/Reinst-required (Status,Err: uppercase=bad) ||/ Name Version Architecture Description +++-====================-===============-===============-============================================= un backupninja <none> <none> (no description available) un backuppc <none> <none> (no description available) un baekmuk-ttf <none> <none> (no description available) un base <none> <none> (no description available) un base-config <none> <none> (no description available) ii base-files 9.9+deb9u1 amd64 Debian base system miscellaneous files ii base-passwd 3.5.43 amd64 Debian base system master password and group ii bash 4.4-5 amd64 GNU Bourne Again SHell [...] $
dpkg -c /var/cache/apt/archives/gnupg_2.1.18-8~deb9u1_amd64.deb
drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./ drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./usr/ drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/ -rwxr-xr-x root/root 996648 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpg -rwxr-xr-x root/root 3444 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpg-zip -rwxr-xr-x root/root 161192 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpgconf -rwxr-xr-x root/root 26696 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpgparsemail -rwxr-xr-x root/root 76112 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/gpgsplit -rwxr-xr-x root/root 158344 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/kbxutil -rwxr-xr-x root/root 1081 2014-06-25 16:17 ./usr/bin/lspgpot -rwxr-xr-x root/root 2194 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/migrate-pubring-from-classic-gpg -rwxr-xr-x root/root 14328 2017-09-18 20:41 ./usr/bin/watchgnupg drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./usr/sbin/ -rwxr-xr-x root/root 3078 2017-09-18 20:41 ./usr/sbin/addgnupghome -rwxr-xr-x root/root 2219 2017-09-18 20:41 ./usr/sbin/applygnupgdefaults drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./usr/share/ drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./usr/share/doc/ drwxr-xr-x root/root 0 2017-09-18 20:41 ./usr/share/doc/gnupg/ -rw-r--r-- root/root 18964 2017-01-23 18:39 ./usr/share/doc/gnupg/DETAILS.gz [...] $
dpkg -I /var/cache/apt/archives/gnupg_2.1.18-8~deb9u1_amd64.deb
new debian package, version 2.0. size 1124042 bytes: control archive=2221 bytes. 1388 bytes, 24 lines control 2764 bytes, 43 lines md5sums Package: gnupg Source: gnupg2 Version: 2.1.18-8~deb9u1 Architecture: amd64 Maintainer: Debian GnuPG Maintainers <pkg-gnupg-maint@lists.alioth.debian.org> Installed-Size: 2088 Depends: gnupg-agent (= 2.1.18-8~deb9u1), libassuan0 (>= 2.0.1), libbz2-1.0, libc6 (>= 2.15), libgcrypt20 (>= 1.7.0), libgpg-error0 (>= 1.14), libksba8 (>= 1.3.4), libreadline7 (>= 6.0), libsqlite3-0 (>= 3.7.15), zlib1g (>= 1:1.1.4) Recommends: dirmngr (= 2.1.18-8~deb9u1), gnupg-l10n (= 2.1.18-8~deb9u1) Suggests: parcimonie, xloadimage Breaks: debsig-verify (<< 0.15), dirmngr (<< 2.1.18-8~deb9u1), gnupg2 (<< 2.1.11-7+exp1), libgnupg-interface-perl (<< 0.52-3), libgnupg-perl (<= 0.19-1), libmail-gnupg-perl (<= 0.22-1), monkeysphere (<< 0.38~), php-crypt-gpg (<= 1.4.1-1), python-apt (<= 1.1.0~beta4), python-gnupg (<< 0.3.8-3), python3-apt (<= 1.1.0~beta4) Replaces: gnupg2 (<< 2.1.11-7+exp1) Provides: gpg Section: utils Priority: optional Multi-Arch: foreign Homepage: https://www.gnupg.org/ Description: GNU privacy guard - a free PGP replacement GnuPG is GNU's tool for secure communication and data storage. It can be used to encrypt data and to create digital signatures. It includes an advanced key management facility and is compliant with the proposed OpenPGP Internet standard as described in RFC4880. [...]
dpkg
مجموعه تمام رخدادهای خود را درون فایل /var/log/dpkg.log
ذخیره میکند. این فایل تمام عملیات انجام شده توسط dpkg
را به همراه جزئیات نمایش میدهد. در کنار ایجاد روشی جهت ردیابی عملکرد dpkg، این فایل تاریخچهای از عملیات انجام شده روی سیستم را ذخیره میکند: به راحتی میتوان تشخیص داد در هر لحظه چه بستهای اضافه یا حذف شده است و این اطلاعات به درک و بررسی اتفاقات اخیر روی سیستم کمک شایانی میکند. به علاوه، تمام نسخهها نیز نگهداری میشوند که این امر فرآیند بررسی اطلاعات موجود را با فایل changelog.Debian.gz
برای بسته مورد نظر یا حتی گزارشهای آنلاین باگ، تسهیل مینماید.
Architecture
در فایل کنترلی خود هستند. این فیلد میتواند شامل “all
” (برای بستههای مستقل از یک معماری خاص) یا نام معماریهای مورد نظر (مانند “armhf”، “amd64” و ...) باشد. در مورد آخر، dpkg
تنها در صورتی اقدام به نصب بسته میکند که معماری آن با معماری سیستم موجود که توسط دستور dpkg --print-architecture
مشخص میشود، یکسان باشد.
dpkg
به کاربران امکان تعریف “معماریهای خارجی” که میتوانند روی سیستم نصب شوند را میدهد. اینکار به راحتی با دستور dpkg--add-architecture
که در ادامه میبینیم، انجام میشود. همچنین دستور متناظر با آن dpkg--remove-architecture
است که پشتیبانی از یک معماری خارجی را متوقف میسازد، اما تنها زمانی قابل استفاده است که هیچ بستهای از این معماری روی سیستم نصب نباشد.
#
dpkg --print-architecture
amd64 #
dpkg --print-foreign-architectures
#
dpkg -i gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb
dpkg: error processing archive gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb (--install): package architecture (armhf) does not match system (amd64) Errors were encountered while processing: gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb #
dpkg --add-architecture armhf
#
dpkg --add-architecture armel
#
dpkg --print-foreign-architectures
armhf armel #
dpkg -i gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb
Selecting previously unselected package gcc-6-base:armhf. (Reading database ... 112000 files and directories currently installed.) Preparing to unpack gcc-6-base_6.3.0-18_armhf.deb ... Unpacking gcc-6-base:armhf (6.3.0-18) ... Setting up gcc-6-base:armhf (6.3.0-18) ... #
dpkg --remove-architecture armhf
dpkg: error: cannot remove architecture 'armhf' currently in use by the database #
dpkg --remove-architecture armel
#
dpkg --print-foreign-architectures
armhf
Multi-Arch: same
” header field to tell the packaging system that the various architectures of the package can be safely co-installed (and that those packages can only satisfy dependencies of packages of the same architecture). The most important libraries have been converted since the introduction of multi-arch in Debian Wheezy, but there are many libraries that will likely never be converted unless someone specifically requests it (through a bug report for example).
$
dpkg -s gcc-6-base
dpkg-query: error: --status needs a valid package name but 'gcc-6-base' is not: ambiguous package name 'gcc-6-base' with more than one installed instance Use --help for help about querying packages. $
dpkg -s gcc-6-base:amd64 gcc-6-base:armhf | grep ^Multi
Multi-Arch: same Multi-Arch: same $
dpkg -L libgcc1:amd64 |grep .so
/lib/x86_64-linux-gnu/libgcc_s.so.1 $
dpkg -S /usr/share/doc/gcc-6-base/copyright
gcc-6-base:amd64, gcc-6-base:armhf: /usr/share/doc/gcc-6-base/copyright
Multi-Arch: same
باید در انتهای نام خود، معماری را ذکر کنند تا به تنهایی قابل تشخیص از سایر بستهها گردند. همچنین احتمال به اشتراکگذاری فایلها از یک نمونه دیگر از آن بسته وجود دارد؛ dpkg
اطمینان مییابد که تمام بستهها زمانی که به اشتراک گذاشته میشوند فایلهای یکسان و بیت به بیت دارند. در انتها، تمام نمونههای یک بسته باید از یک نسخه تبعیت کنند. همچنین باید با یکدیگر بروزرسانی گردند.
Multi-Arch: foreign
” نشانهگذاری شده باشد یا معماری آن با معماری وابستگیاش یکسان باشد (در این فرآیند، بستههایی که مستقل از یک معماری هستند به عنوان بستههای سازگار با معماری سیستم در نظر گرفته میشوند). همچنین یک وابستگی میتواند به منظور اجرا در سیستم، ضعیف گردد، با استفاده از package:any
، اما بستههای خارجی تنها در حالتی میتوانند این وابستگی را رعایت کنند که به عنوان “Multi-Arch: allowed
” نشانهگذاری شده باشند.