Chương 5. Hệ thống gói: Công cụ và Nguyên tắc cơ bản

Như một người quản trị hệ thống Debian, bạn sẽ thường xuyên làm việc với các gói .deb, vì chúng chứa các đơn vị chức năng (ứng dụng, tài liệu, etc.) trong việc cài đặt và bảo trì. Vì vậy, là một ý tưởng tốt để biết nó là gì và làm sao đế sử dụng nó.

Chương này mô tả kiến trúc và nội dung của các gói “binary” và “source”. Định dạng các tệp tin .deb, sử dụng trực tiếp bởi dpkg, sau nữa là mã nguồn, cũng như hướng dẫn xây dựng các gói nhị phân.

5.1. Cấu trúc của một Gói nhị phân

The Debian package format is designed so that its content may be extracted on any Unix system that has the classic commands ar, tar, and xz (sometimes gzip or bzip2). This seemingly trivial property is important for portability and disaster recovery.

Imagine, for example, that you mistakenly deleted the dpkg program, and that you could thus no longer install Debian packages. dpkg being a Debian package itself, it would seem your system would be done for... Fortunately, you know the format of a package and can therefore download the .deb file of the dpkg package and install it manually (see sidebar Các công cụ dpkg, APT and ar). If by some misfortune one or more of the programs ar, tar or gzip/xz/bzip2 have disappeared, you will only need to copy the missing program from another system (since each of these operates in a completely autonomous manner, without dependencies, a simple copy will suffice). If your system suffered some even more outrageous fortune, and even these don't work (maybe the deepest system libraries are missing?), you should try the static version of busybox (provided in the busybox-static package), which is even more self-contained, and provides subcommands such as busybox ar, busybox tar and busybox xz.

Các công cụ dpkg, APT and ar

dpkg là chương trình xử lý tệp tin .deb, chủ yếu cài đặt, phân tích và giải nén các tập tin.

APT là một nhóm các chương trình cho phép thực hiện các thay đổi cấp cao hơn tới hệ thống: cài đặt và xoá một gói (trong khi giữ phụ thuộc một cách tốt), cập nhật hệ thống, liệt kê các gói đã có, vân vân.

As for the ar program, it allows handling files of the same name: ar t archive displays the list of files contained in such an archive, ar x archive extracts the files from the archive into the current working directory, ar d archive file deletes a file from the archive, etc. Its man page (ar(1)) documents all its other features. ar is a very rudimentary tool that a Unix administrator would only use on rare occasions, but admins routinely use tar, a more evolved archive and file management program. This is why it is easy to restore dpkg in the event of an erroneous deletion. You would only have to download the Debian package and extract the content from the data.tar.xz archive in the system's root (/):

# ar x dpkg_1.18.24_amd64.deb
# tar -C / -p -xJf data.tar.xz

Trở về cơ bản Man page notation

Có thể nhầm lần cho người mới bắt đầu để tham chiếu tới “ar(1)” trong các tài liệu. Đây là thường là một phương tiện tiện lợi để tham chiếu tới trang tài liệu ar trong nội dung 1.

Đôi khi những ký hiệu này cũng được sử dụng để loại bỏ những mơ hồ, ví dụ phân biệt giữa lệnh printf lệnh này có thể cũng được chỉ ra bởi printf(1) và hàm printf trong ngôn ngữ lập trình C, có thể được tham chiếu bằng printf(3).

Chương 7, Solving Problems and Finding Relevant Information thảo luận về trang hương dẫn chi tiết hơn (see Phần 7.1.1, “Manual Pages”).

Cái nhìn về nội dung trong tệp tin .deb

$ ar t dpkg_1.18.24_amd64.deb
debian-binary
control.tar.gz
data.tar.xz
$ ar x dpkg_1.18.24_amd64.deb
$ ls
control.tar.gz  data.tar.xz  debian-binary  dpkg_1.18.24_amd64.deb
$ tar tJf data.tar.xz | head -n 15
./
./etc/
./etc/alternatives/
./etc/alternatives/README
./etc/cron.daily/
./etc/cron.daily/dpkg
./etc/dpkg/
./etc/dpkg/dpkg.cfg
./etc/dpkg/dpkg.cfg.d/
./etc/logrotate.d/
./etc/logrotate.d/dpkg
./sbin/
./sbin/start-stop-daemon
./usr/
./usr/bin/
$ tar tzf control.tar.gz
./
./conffiles
./postinst
./md5sums
./prerm
./control
./postrm
$ cat debian-binary
2.0

Như bạn có thể thấy, với góc nhìn qua tệp nén từ lệnh ar của một gói Debian gồm có ba tập tin:

debian-binary. This is a text file which simply indicates the version of the .deb file used (in 2017: version 2.0).
control.tar.gz. Đây là tệp nén chứa tất cả thông tin meta, giống như tên và phiên bản của gói. Một vài thông tin cho phép các công cụ quản lý gói xác định nếu nó có thể cài đặt hoặc gỡ bỏ được nó, ví dụ thể hiện danh sách các gói đã có trên máy tính.
data.tar.xz. This archive contains all of the files to be extracted from the package; this is where the executable files, documentation, etc., are all stored. Some packages may use other compression formats, in which case the file will be named differently (data.tar.bz2 for bzip2, data.tar.gz for gzip).